Spis treści
Obserwowany w trakcie ostatnich dekad wzrost przypadków autoimmunologicznych chorób tarczycy (z charakterystycznym podwyższonym poziomem TSH oraz przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej anty-TPO i tyreoglobulinie anty-TG, z jednoczesnym obniżonym poziomem hormonów tarczycy FT3 i FT4) budzi pytania o czynniki im sprzyjające oraz skuteczne sposoby leczenia objawów.
Obok leczenia tyroksyną, jednym z mikropierwiastków o udowodnionym, pozytywnym wpływie na stan pacjentów z chorobą Hashimoto, jest selen. Opublikowane niedawno badania wykazały także obiecujące efekty terapii z wykorzystaniem selenu i mio-inozytolu. Czy mio-inozytol, który pomaga zmniejszyć objawy zespołu policystycznych jajników (PCOS), może również pomóc w łagodzeniu objawów Hashimoto?
Selen i jego szczególne znaczenie dla gruczołu tarczowego
Tarczyca jest narządem o największej koncentracji selenu w organizmie. Dlatego wpływ mikropierwiastka na rozwój zaburzeń pracy tarczycy budzi spore zainteresowanie, szczególnie w kontekście choroby Hashimoto. Selen ma działanie antyoksydacyjne (zwalcza nadmiar wolnych rodników w ustroju), obniża poziom cytokin prozapalnych oraz bierze udział w metabolizmie hormonów tarczycy.
Jego niedobór może zaburzać konwersję nieaktywnego hormonu fT4 do aktywnej formy fT3. Choć selen jest obecny w wielu produktach żywnościowych, jak orzechy brazylijskie, jajka, produkty zbożowe, skorupiaki, ryby morskie, trudno jest ocenić, czy spożycie selenu wraz z produktami spożywczymi jest wystarczające, dlatego wielu specjalistów zaleca suplementację.
Badania kliniczne dowiodły, że podawanie selenu obok tyroksyny jest korzystne dla pacjentów z Hashimoto i skutkuje obniżeniem poziomu przeciwciał anty-TPO. Efekty zaobserwowano po sześciu miesiącach suplementacji.
Mio-inozytol – co warto wiedzieć o tym związku?
Nazwa mio-inozytol (MI) dla wielu z nas brzmi tajemniczo, o wiele bardziej znajome jest potoczne określenie „witamina B8”. Związek ten może być syntetyzowany przez organizm oraz dostarczany wraz z pożywieniem. Kryje się w pełnoziarnistych produktach zbożowych, nasionach, orzechach, owocach cytrusowych, strączkach.
MI pełni w ustroju kilka ważnych funkcji, w tym odgrywa rolę prekursora w syntezie niektórych przekaźników hormonalnych, jak insulina i TSH. Jego stosowanie uwrażliwia tkanki na działanie insuliny, zmniejszając insulinooporność.
Ze względu na właściwości poprawiające nastrój, działanie terapeutyczne w depresji oraz pozytywne efekty w leczeniu PCOS, mio-inozytol nazywany jest również „witaminą szczęścia i płodności”. W ostatnich latach mio-inozytol znalazł się pod lupą naukowców jako substancja wpływająca na stan pacjentów borykających się z chorobą Hashimoto. W jednym z badań wykazano korzystny wpływ mio-inozytolu na obniżenie poziomu TSH poprzez zwiększenie wrażliwości tarczycy na jego działanie.
W badaniu, którego wyniki opublikowano w zeszłym roku (2017), przeanalizowano wpływ suplementacji łącznej mio-inozytolu z selenem na zdrowie pacjentów obarczonych chorobą Hashimoto.
Selen i mio-inozytol – obiecujące wyniki terapii z ich wykorzystaniem
We wspomnianym badaniu wzięło udział 168 pacjentów chorych na Hashimoto, podzielonych na dwie grupy: jedna przyjmowała sam selen, a druga selen z mio-inozytolem. Poziom hormonu tyreotropowego (TSH) mieścił się u nich w granicach 3,0-6,0 mIU/L (przyjęta w polskich laboratoriach norma wynosi 0,23-4,0 IU/ml – w rzeczywistości nie powinno przekraczać 2,5), co świadczyło o łagodnej niewydolności tarczycy, nazywanej subkliniczną niedoczynnością tarczycy. Ponadto badani mieli podwyższony poziom przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) i/lub przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG).
Przez 6 miesięcy jednej grupie pacjentów podawano selen (83 μg w formie selenometioniny) i mio-inozytol (600 mg), co poskutkowało znaczącym spadkiem poziomu TSH, anty-TPO i anty-TG oraz wzrostem poziomu hormonów tarczycowych. Pacjenci zadeklarowali, że dzięki terapii poprawiła się również ich jakość życia.
Ponadto ocenie poddano strukturę tkanki tarczycy w badaniu USG, która wykazała ograniczenie procesu zapalnego. Co ważne, w trakcie badania nie odnotowano u pacjentów skutków ubocznych. Druga grupa, suplementująca sam selen, odnotowała mniejszą poprawę w zakresie zmniejszenia poziomu stężenia TSH oraz przeciwciał anty-TPO i anty-TG.
Również w badaniu kwestionariuszowym, oceniającym jakość życia i uciążliwość symptomów, większe zmiany tych parametrów zadeklarowały osoby stosujące terapie skojarzoną selenu i mio-inozytolu.
Badanie potwierdziło skuteczność łącznej terapii selenu z mio-inozytolem w kwestii poprawy wyników TSH, przeciwciał anty-TPO i anty-TG oraz samopoczucia pacjentów z Hashimoto w przypadku subklinicznej niedoczynności tarczycy (kiedy TSH jest nieznacznie podwyższone a poziom hormonów tarczycy FT4 i FT3 pozostaje jeszcze w normie).
W najbliższym czasie możemy się więc spodziewać kolejnych badań nad efektami terapii.
Pamiętaj, że stosowanie suplementów może być obarczone skutkami ubocznymi, dlatego dobrze jest porozmawiać z lekarzem przed pojęciem decyzji o wdrożeniu terapii łączonej z wykorzystaniem selenu i mio-inozytolu.