Spis treści
W ostatnich latach jedną z najczęstszych diagnoz, jaką możesz usłyszeć w gabinecie endokrynologa jest Hashimoto, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Choroba ta dotyka coraz więcej kobiet, u których tarczyca jest stopniowo niszczona, co prowadzi do jej niedoczynności i zalecenia stosowania leków do końca życia. Czy jednak faktycznie tak musi być? Odkryj najnowsze metody leczenia Hashimoto i dowiedz się, jak wspierać swoją tarczycę.
W leczeniu niedoczynności tarczycy stosuje się lewotyroksynę, czyli syntetyczny hormon, który działa analogicznie do hormonu wytwarzanego naturalnie przez tarczycę – tyroksyny (T4).
Lewotyroksyna jest podstawowym lekiem stosowanym w leczeniu niedoczynności tarczycy, kiedy gruczoł nie jest już w stanie produkować wystarczającej ilości hormonów. Celem terapii jest przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów tarczycy – tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3) – oraz hormonu przysadki (TSH). Terapię lewotyroksyną stosuje się dopiero w przypadku niedoczynności tarczycy, kiedy jest ona już częściowo zniszczona i niewydolna.
Jeśli masz podwyższone przeciwciała anty-TPO i/lub anty-TG, ale Twoje TSH oraz hormony tarczycy mieszczą się w normie, to nie dostaniesz leku. Stanie się to dopiero w momencie, gdy choroba Hashimoto wejdzie w zaawansowaną fazę – gdy pojawi się jawna niedoczynność tarczycy, gruczoł nie będzie już zdolny do produkcji hormonów, a Ty będziesz czuła się fatalnie.
Co zatem robić – obserwować i czekać? To jak patrzenie na pożar domu, który bez interwencji i gaszenia ognia obróci się w ruinę. Dlaczego miałabyś czekać, aż Twoja tarczyca zostanie zniszczona i rozwinie się pełna niedoczynność? To, że nie ma leku na zapalenie tarczycy, a terapia hormonalna jest wdrażana dopiero w momencie niewydolności gruczołu, nie powinno uśpić Twojej czujności.
Poznaj najnowsze odkrycia w leczeniu Hashimoto! Dzięki nim możesz działać na przyczynę problemu, czyli stan zapalny tarczycy, zatrzymać progres choroby, a może nawet uratować swoją tarczycę. Stawka jest duża, bo tarczyca wpływa na pracę każdej komórki regulując metabolizm, produkcję energii oraz temperaturę ciała.
Terapia komórkami macierzystymi
Jednym z najnowszych odkryć jest terapia z wykorzystaniem komórek macierzystych. Choć metoda ta wciąż znajduje się na etapie badań eksperymentalnych i wymaga dalszych badań, dotychczasowe wyniki są obiecujące.
Komórki macierzyste mogą hamować reakcje autoimmunologiczne, co może okazać się pomocne w zmniejszeniu stanu zapalnego tarczycy i obniżeniu poziomu przeciwciał w chorobie Hashimoto. Dotychczasowe badania na zwierzętach pokazują, że komórki te mogą migrować do tarczycy i regulować prozapalne limfocyty T oraz przeciwciała biorące udział w niszczeniu tarczycy.
Zakłada się, że przeszczepione komórki macierzyste mogłyby zregenerować uszkodzoną tkankę tarczycy, pomagając w przywróceniu prawidłowej pracy tarczycy i zmniejszeniu stanu zapalnego.
Rozważa się również wykorzystanie komórek macierzystych w celu stworzenia nowej, zdrowej tarczycy, którą można by przeszczepić osobom z Hashimoto, zastępując uszkodzone tkanki, co jednak wymaga przeprowadzenia dalszych badań klinicznych.
Terapia światłem czerwonym
Niektóre badania pokazują, że skuteczną metodą leczenia choroby Hashimoto może być terapia światłem czerwonym, określana także jako fotobiomodulacja lub niskoenergetyczna terapia laserowa. Terapia światłem czerwonym ma na celu poprawę funkcji mitochondriów, które pomogą przywrócić prawidłową pracę tarczycy, oraz zmniejszenie stanu zapalnego, który przyczynia się do Hashimoto.
Badania wykazały, że naświetlanie czerwonym światłem może poprawiać funkcje tarczycy, a także pomóc zmniejszyć dawkę leku lub nawet całkowicie go odstawić.
Terapia światłem czerwonym może być dobrym uzupełnieniem leczenia farmakologicznego. Jej zaletą jest zdecydowane fakt, że jest to metoda bezpieczna i nieinwazyjna.
Pamiętaj, że terapia powinna być dostosowana indywidualnie – niektóre osoby mogą wymagać bardziej intensywnej ekspozycji na światło czerwone niż pozostałe. Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu terapii najlepiej skonsultować się ze specjalistą.
Terapia metforminą
Metforminę stosuje się zwykle w leczeniu insulinoporności i cukrzycy, ale sugeruje się, że może być również pomocna w chorobie Hashimoto, modulując odpowiedź immunologiczną organizmu i zmniejszając stan zapalny tarczycy, a także redukując stres oksydacyjny, który uważa się za jedną z przyczyn autoimmunologicznego zapalenia tarczycy.
Dotychczasowe badania wykazały, że metformina może obniżać poziom przeciwciał anty-TPO i anty-TG oraz wpływać korzystnie na regulację poziomu TSH.
Wstępne badania sugerują również, że łączenie metforminy z lewotyroksyną może zwiększać skuteczność leczenia, szczególnie u pacjentów z insulinoopornością.
Należy jednak pamiętać, że metformina jest lekiem i tak jak w przypadku każdego leku należy wziąć pod uwage, czy potencjalne korzyści ze stosowania przeważają nad skutkami ubocznymi. Wybór leku może rozważyć lekarz, gdy mniej inwazyjne metody nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
Aż 20% osób nie toleruje metforminy i musi ją odstawić z powodu skutków ubocznych, m.in. dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.
Wyniki terapii metforminą są obiecujące, ale potrzebne są dalsze badania kliniczne, które potwierdzą bezpieczeństwo i skuteczność stosowania metforminy w leczeniu Hashimoto.
Przeciwzapalna trójca na Hashimoto
W Hashimoto kluczowe jest działanie na przyczynę choroby, czyli stan zapalny tarczycy. Pomocne w tym mogą się okazać 3 naturalne składniki o udowodnionym działaniu wspierającym zdrowie tarczycy i jej funkcjonowanie.
Mio-inozytol
Mio-inozytol to substancja witaminopodobna, która jest wytwarzana w naszym organizmie lub może być dostarczana z dietą lub suplementacją. W ostatnich latach inozytol znalazł się na radarze badaczy jako substancja wpływająca wyjątkowo korzystnie na stan pacjentów z chorobą Hashimoto. W jednym z badań wykazano wpływ inozytolu na obniżenie poziomu TSH poprzez zwiększenie wrażliwości tarczycy na jego działanie.
W innym badaniu podawano inozytol w dawce 600 mg z selenem 168 osobom z subkliniczną niedoczynnością tarczycy i chorobą Hashimoto. Po 6 miesiącach suplementacji stwierdzono, że suplementacja łączna inozytolu z selenem:
- zmniejsza poziom przeciwciał przeciwtarczycowych anty-TPO i anty-TG,
- obniża poziom TSH,
- zwiększa poziom hormonów tarczycy – FT4 i FT3,
- poprawia samopoczucie pacjenta.
Co ważne, w trakcie badania nie odnotowano u pacjentów żadnych skutków ubocznych.
W najbliższym czasie możemy się spodziewać kolejnych badań nad efektami terapii inozytolem w chorobie Hashimoto. Jednak już dzisiaj możesz bezpiecznie korzystać z jego przeciwzapalnego działania, pozytywnego wpływu na parametry tarczycowe, regulacji hormonalnej i metabolicznej oraz odczuwalnej poprawy kondycji psychicznej.
Kurkumina z kurkumy
Kurkumina z kurkumy jest jednym ze związków o najsilniejszych właściwościach przeciwzapalnych na świecie, co jest szczególnie istotne dla osób chorujących na Hashimoto. Może hamować cytokiny prozapalne i zmniejszać stres oksydacyjny, co pomaga chronić tkanki tarczycy przed niszczeniem jej komórek w Hashimoto. Kurkumina zatrzymuje również rozwój łagodnych guzków tarczycy.
Aby zwiększyć wchłanianie kurkuminy, warto łączyć ją z piperyną – substancją występującą w czarnym pieprzu, która znacznie poprawia jej biodostępność.
Najnowsze badania sugerują, że kurkumina może działać również bardzo skutecznie z resweratrolem – substancją o działaniu antyoksydacyjnym obecną m.in. w skórce winogron. Połączenie obu składników silniej zmniejszało stan zapalny oraz regulowało procesy autoimmunologiczne niż oba składniki stosowane osobno.
Włączenie kurkuminy do diety lub w formie suplementu może stanowić skuteczną strategię wsparcia w chorobie Hashimoto.
Tymochinon z czarnuszki
Czarnuszka jest coraz częściej badana pod kątem potencjalnych korzyści w chorobie Hashimoto. Badania sugerują, że działa korzystnie na funkcjonowanie tarczycy oraz zmniejsza stan zapalny.
Jedno z nich przeprowadzono na grupie osób z Hashimoto, której podawano 2 g czarnuszki dziennie przez 8 tygodni. Zaobserwowano, że suplementacja sproszkowanych nasion czarnuszki:
- pomaga obniżyć przeciwciała anty-TPO,
- obniża poziom TSH,
- zwiększa poziom hormonów tarczycy,
- pomaga obniżyć BMI.
Badania kliniczne potwierdzają korzystny wpływ tymochinonu na stan tarczycy i masy ciała u pacjentów z zapaleniem tarczycy Hashimoto. Choć sama czarnuszka nie jest w stanie zwalczyć choroby, może okazać się cenną pomocą w leczeniu Hashimoto i zmniejszaniu jej uciazliwych objawów.
Żelazo i ferrytyna
Do wytwarzania hormonów tarczycy potrzebny jest enzym TPO (peroksydaza tarczycowa), który zawiera żelazo. Niedobór tego składnika zmniejsza produkcję hormonów tarczycy.
Badania potwierdzają, że suplementacja żelazem kobiet z niedokrwistością i niedoczynnością poprawia stężenie hormonów tarczycy.
Wykazano również, że niski poziom ferrytyny (poniżej 60 ug/l) może przyczyniać się do utrzymywania objawów osób leczonych lewotyroksyną nawet przy poziomie żelaza w normie. Dopiero przywrócenie stężenie ferrytyny w surowicy powyżej 100 ug/l złagodziło objawy u ⅔ kobiet/
Jak się okazuje, co najmniej 30–50% osób z niedoczynnością tarczycy, u których objawy niedoczynności tarczycy utrzymują się pomimo terapii lewotyroksyną, może w rzeczywistości mieć ukryty niedobór żelaza.
Selen
Selen jest niezbędny do prawidłowego działania tarczycy. Jest on potrzebny nie tylko do aktywacji hormonów tarczycy – przekształcenia nieaktywnego T4 w aktywny hormon T3, ale również do produkcji glutationu – związku produkowanego w wątrobie, który pełni szereg ważnych funkcji, m.in. chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, pomaga oczyszczać organizm z toksyn i wpływa korzystnie na układ immunologiczny.
Glutation jest wykorzystywany do produkcji enzymów (peroksydaz glutationowych), które chronią komórki tarczycy przed niszczeniem, ponieważ pozbywają się nadmiernych ilości niebezpiecznego nadtlenku wodoru.
Zbyt niski poziom glutationu jest powiązany z wyższym poziomem przeciwciał tarczycowych.
Selen pomaga również obniżyć poziom przeciwciał tarczycowych. W jednej z metaanaliz zaobserwowano, że suplementacja selenem obniża poziom przeciwciał anty-TPO po 3, 6 i 12 miesiącach u osób z Hashimoto leczonych lewotyroksyną.
Rozważ suplementację selenu zwłaszcza jeśli stosujesz lek na niedoczynność tarczycy. Wiele badań wykazało, że podawanie lewotyroksyny razem z selenem powoduje większą redukcję przeciwciał anty-TPO i cytokin prozapalnych.
Witamina D
U osób z Hashimoto często stwierdza się niższe poziomy witaminy D w porównaniu do zdrowych osób. Niektóre badania sugerują, że nawet 80% pacjentów z Hashimoto ma niedobór witaminy D, która jest istotna dla prawidłowej pracy tarczycy i obniżenia poziomu przeciwciał anty-TPO i anty-TG.
Badania pokazują, że witamina D może poprawiać wrażliwość organizmu na hormony tarczycy, dzięki czemu niektóre osoby z Hashimoto czują się lepiej po suplementacji, mimo że ich poziom TSH nie uległ zmianie.
Suplementacja witaminy D może również prowadzić do stabilizacji lub poprawy funkcji tarczycy. U części pacjentów, którzy przyjmowali witaminę D, odnotowano lepszą kontrolę poziomu TSH, co pozwalało na zmniejszenie dawek lewotyroksyny.
Badania pokazują, że poziom witaminy D powyżej 50 ng/ml (125 nmol/L) zmniejsza ryzyko niedoczynności tarczycy nawet o 30%
Witamina D może wpływać także na ekspresję genów odpowiedzialnych za regulację układu odpornościowego, w tym komórek T, które odgrywają kluczową rolę w procesach autoimmunologicznych. Utrzymanie odpowiednich poziomów witaminy D może pomóc “przekierować” układ odpornościowy, aby był mniej agresywny w stosunku do tarczycy.
Suplementacja witaminy D może się okazać korzystna również u osób z zespołem nieszczelnego jelita, który często towarzyszy chorobie Hashimoto. Jak się okazuje, witamina D może wspierać integralność bariery jelitowej i zmniejszać przepuszczalność jelit, co ogranicza reakcję autoimmunologiczną, przyczyniającą się do rozwoju Hashimoto.
Co ciekawe, skuteczność witaminy D w leczeniu Hashimoto może być zwiększona, jeśli jest stosowana razem z innymi składnikami odżywczymi, np. selenem. Niektóre badania sugerują, że suplementacja łączna witaminy D i selenu zwiększa szanse na obniżenie poziomu przeciwciał tarczycowych u osób z Hashimoto.
Jeśli suplementujesz witaminę D, koniecznie pamiętaj, aby zadbać również o odpowiedni poziom magnezu, który jest kluczowy dla prawidłowego metabolizmy witaminy D. Magnez pomaga aktywować witaminę D, aby mogła wiązać się z receptorem i wywierać swoje działanie na układ odpornościowy. Bez wystarczającej ilości magnezu, poziom witaminy D może nie wzrastać pomimo suplementacji.
Żywienie probiotyczne
Jednym z najnowszych kierunków badań nad chorobą Hashimoto jest rola mikrobiomu jelitowego w regulacji układu odpornościowego i pracy tarczycy. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że zaburzenia jelitowe mogą być powiązane z rozwojem chorób autoimmunologicznych, w tym chorobą Hashimoto. Badania sugerują, że przywrócenie równowagi flory bakteryjnej może wpływać na obniżenie poziomu przeciwciał anty-TPO.
Aby wesprzeć zdrowie tarczycy i układu odpornościowego rozważ żywienie probiotyczne – stosowanie probiotyków oraz diety bogatej w prebiotyki i błonnik, które wspierają zdrowie jelit. Naturalnymi probiotykami są m.in. kiszonki, jogurt naturalny czy kefir, a prebiotykami, np. czosnek, cebula, banany.
Co ciekawe, negatywny wpływ na mikrobiotę jelitową może mieć jod, który jest składnikiem niezbędnym do prawidłowej pracy tarczycy. Jednak w nadmiarze może on wpływać na zmniejszenie liczby bakterii wytwarzających kwas masłowy, które są niezbędne do utrzymania integralności błony jelitowej. To potwierdza wiele tez, że szkodliwy jest nie tylko niedobór jodu, ale tez nadmiar, który może zaostrzyć reakcje autoimmunologiczne w chorobie Hashimoto i nasilać stan zapalny.
Podsumowanie
Nowoczesne podejścia do leczenia, takie jak terapia komórkami macierzystymi, światłem czerwonym oraz odpowiednia suplementacja, oferują nowe możliwości wsparcia pracy tarczycy i zmniejszenia stanu zapalnego. Choć niektóre z nich wymagają jeszcze dodatkowych badań, mogą całkowicie odmienić sposób terapii choroby Hashimoto.