Zespół nieszczelnego jelita - dowiedz się jak sobie z nim radzić

Jelita, podobnie jak skóra, mają nieustanny kontakt z otoczeniem zewnętrznym. Codziennie wprowadzamy do naszego przewodu pokarmowego substancje zarówno odżywcze, jak i takie, które mogą wpływać niekorzystnie na nasze zdrowie. Ściana jelit stanowi barierę odgradzającą nasz organizm od świata zewnętrznego. Co dzieje się, jeśli ta bariera zostanie naruszona? Zespół nieszczelnego jelita bez tajemnic.

Konsekwencje zwiększonej przepuszczalności jelit

Zespół nieszczelnego jelita (LGS – Leaky Gut Syndrome), nazywany także zespołem cieknącego jelita, jest czynnikiem obecnym w każdej chorobie autoimmunologicznej. W związku ze zwiększoną przepuszczalnością ściany jelit, do krwiobiegu trafiają substancje, których w zdrowym organizmie być nie powinno (niestrawione białka, toksyny, bakterie).

Nasz układ odpornościowy rozpoznaje je jako wrogie i dąży do ich eliminacji, produkując przeciwko nim przeciwciała. Może zatem dojść do sytuacji, w której przeciwciała zostaną wyprodukowane przeciwko przyjmowanym na co dzień pokarmom i rozwinie się nadwrażliwość pokarmowa, dając takie objawy, jak biegunki, złe samopoczucie, spadek masy ciała.

Zdarza się również, że takie przeciwciała omyłkowo atakują komórki własnego organizmu, co z kolei powoduje rozwój chorób autoimmunologicznych (m.in. choroby Hashimoto).

Czynniki zwiększające przepuszczalność jelita

Istnieje wiele czynników, które negatywnie wpływają na połączenia między komórkami w jelitach. Ich wyeliminowanie jest najważniejszą rzeczą, jaka prowadzi do poprawy funkcjonowania jelit.

Jako jedną z przyczyn przesiąkliwego jelita podaje się dysbiozę, czyli zaburzenie składu ilościowego i jakościowego bakterii jelitowych. Oznacza to, że bakterii tworzących naturalną mikroflorę jelit jest za mało, a ich miejsce zajmują organizmy patogenne, które nie występują w zdrowych jelitach.

Rozrostowi niechcianych bakterii mogą sprzyjać: przewlekła antybiotykoterapia, nieprawidłowa dieta składająca się z żywności wysokoprzetworzonej oraz choroby zapalne jelit.

Do wystąpienia zwiększonej przepuszczalności jelit przyczyniają się również: nadwrażliwość na pokarmy, infekcje jelitowe, przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO), niedobory składników odżywczych, niedobór enzymów trawiennych oraz stres.

Osoby z Hashimoto często mają niski poziom kwasu żołądkowego, co utrudnia trawienie białek, zwłaszcza bardziej złożonych cząsteczek występujących na przykład w glutenie, nabiale i soi. Źle strawione białka zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia nadwrażliwości. Dlatego wiele osób z Hashimoto ma nadwrażliwość na gluten, nabiał i soję.

Diagnostyka zespołu przepuszczalnego jelita

Medycyna akademicka uważa istnienie tego schorzenia za kontrowersyjne oraz twierdzi, że potwierdzenie hipotezy dotyczącej nieprawidłowej przepuszczalności jelit wymaga jeszcze wielu badań. Z tego powodu nie wskazuje konkretnych badań diagnostycznych, które oznaczałyby takie rozpoznanie.

W diagnostyce laboratoryjnej stosuje się np.: test z mannitolem i laktulozą. Pacjent wypija roztwór zawierający obie substancje i po 6 godzinach przeprowadza się badanie moczu. Mannitol łatwo się wchłania, więc w moczu powinno być go dużo. Z kolei laktuloza trudno się wchłania, dlatego powinno być jej niewiele.

Jeśli oba związki znajdą się w dużym stężeniu w moczu, oznacza to problem z nieszczelnymi jelitami. Z kolei brak obu świadczy o zaburzeniach z wchłanianiem.

Popularne jest również badanie z kału polegające na ocenie stężenia zonuliny – białka regulującego ścisłe połączenia między komórkami jelit. W przypadku wysokich wartości mamy do czynienia ze zbyt dużą przesiąkliwością jelitową.

Leczenie zespołu przepuszczalnego jelita

Aby wyleczyć jelita, w pierwszej kolejności należy wykluczyć z diety pokarmy najczęściej wywołujące nadwrażliwość pokarmową. Dieta eliminacyjna polega na czasowym (30-90 dni) unikaniu tych pokarmów i zastępowaniu ich żywnością niepowodującą objawów chorobowych, dostarczającą organizmowi składników odżywczych potrzebnych do wyleczenia oraz przywrócenia równowagi flory jelitowej. W celu ustalenia diety właściwej dla naszych potrzeb najlepiej udać się do dietetyka.

Poznaj 10 kroków do zdrowych jelit

Usuń z diety składniki wywołujące nadwrażliwość pokarmową. To bardzo indywidualna kwestia – to co jest “zdrowe” dla jednej osoby, niekoniecznie sprawdza się u drugiej. Warto wykonać testy identyfikujące pożywienie powodujące stan zapalny w organizmie. U osób z chorobą Hashimoto często jest to gluten, nabiał i soja.
Jedz dużo warzyw, owoców, pełnowartościowego białka z mięsa i zdrowych tłuszczów. Sezonowe warzywa to naturalne źródło witamin i błonnika pokarmowego.
Wyeliminuj wysokoprzetworzoną żywność. Takie produkty mają nie tylko gorsze walory smakowe, ale są też uboższe w witaminy i minerały niezbędne do prawidłowych procesów trawiennych w jelitach.
Jedz kiszonki, fermentowane warzywa, aby odbudować florę bakteryjną. Nie dotyczy to osób z SIBO, u których nie jest to wskazane.
Spróbuj zrezygnować ze słodyczy. Jeśli będziesz mieć ochotę na coś słodkiego, upraż jabłka z cynamonem lub zmiksuj mrożone owoce z mlekiem kokosowym.
Rozważ enzymy trawienne oraz proteolityczne. Betaina z pepsyną to naturalne składniki soków trawiennych, zakwaszają żołądek i ułatwiają rozkład białka. Enzymy proteolityczne łagodzą nadwrażliwości pokarmowe oraz stany zapalne.
Suplementuj probiotyki w razie konieczności, aby doprowadzić florę jelitową do równowagi. Należy pamietać, że probiotykoterapia wymaga również bardzo indywidualnego podejścia – nie ma dwóch osób z identycznym mikrobiomem.
Odżywiaj jelita. Bulion z kurczakiem i wołowiną (z pewnego źródła) jest świetnym źródłem glutaminy, a samo mięso – niezbędnego dla zdrowia cynku. Spożywaj ryby i owoce morza bogate w kwasy omega-3.
Unikaj antybiotyków i leków przeciwbólowych. Stosuj je tylko w razie bezwzględnej konieczności. Ich działanie zaburza skład naturalnej mikroflory jelitowej.
Wprowadź w życie aktywność fizyczną. Nie tylko ureguluje to pracę przewodu pokarmowego, ale także wpłynie korzystnie na układ krążenia i ogólne samopoczucie.