Spis treści
Jeśli chorujesz na Hashimoto, zapewne wiesz, że mogą wystąpić u Ciebie niedobory niektórych składników odżywczych. Do tych, najczęściej wymienianych jako wyjątkowo korzystnych dla pracy tarczycy, należą cynk i selen. Jednak niektóre doniesienia sugerują, że tych dwóch pierwiastków nie powinno się ze sobą łączyć. Ile w tym prawdy? Przeczytaj w poniższym tekście.
Wchłanianie witamin i składników mineralnych
Witaminy i składniki mineralne wchodzą w interakcje pomiędzy sobą – niektóre z nich powodują ograniczenie wzajemnego wchłaniania (antagonizm), inne polepszenie wzajemnego wchłaniania (synergizm). Wybierając suplementy warto wziąć to pod uwagę, aby zapewnić sobie ich jak największą biodostępność.
Jednak pamiętaj, że na poziom wchłaniania witamin i minerałów wpływa wiele innych czynników:
- jakość suplementów – duża część produktów na rynku zawiera w swoim składzie obok substancji aktywnych, wypełniacze obniżające koszty produkcji, które ograniczają wchłanianie składników aktywnych,
- “aktywność” rożnych form – zastosowanie wybranej formy witaminy czy minerału determinuje skuteczność, czyli również wchłanialność, np.: metylokobalamina jest lepiej przyswajalną formą witaminy B12 niż cyjanokobalamina,
- postać suplementu – formy płynne są łatwiej przyswajalne przez organizm – mają większy współczynnik wchłaniania oraz szybkość działania niż kapsułki,
- składniki „alergizujące” – jeśli suplement diety zawiera w swoim składzie gluten, laktozę oraz sztuczne aromaty, może to przyczyniać się do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego, tym samym powodując osłabienie wchłaniania,
- przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego – wchłanianie substancji odżywczych ulega często upośledzeniu na skutek SIBO
- niski poziom kwasu solnego w żołądku, – niedobór enzymów trawiennych i słaby metabolizm również determinuje przyswajalność substancji odżywczych.
Cynk i selen – czy powinno się je łączyć?
Każdy z nich odgrywa w organizmie ważną rolę i ma wpływ na działanie gruczołu tarczowego. Selen ma właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz bierze udział w konwersji nieaktywnego hormonu T4 w aktywną formę T3. Cynk wspiera układ odpornościowy i uczestniczy w produkcji hormonu TSH.
Krążą jednak opinie, że cynk i selen działają antagonistycznie, zmniejszając swoją biodostępność. Sugerują to wyniki badań, przeprowadzonych na szczurach, jednak do tej pory trudno jest znaleźć jednoznaczne potwierdzenie tej tezy. Informacje na temat ewentualnych interakcji pomiędzy każdym z tych pierwiastków, a innymi składnikami odżywczymi, również nie mówią nic na temat konieczności ich rozdzielania.
W przypadku niedoczynności tarczycy możemy natomiast trafić na wyniki obserwacji, według których przyjmowanie obu pierwiastków wpłynęło pozytywnie na parametry zdrowotne pacjentów, u których zastosowano łączną suplementację tych minerałów.
Cynk i selen a zdrowie tarczycy
W 2015 roku przeprowadzono badania z udziałem 68 kobiet, borykających się z niedoczynnością tarczycy. Wszystkie uczestniczki miały stwierdzoną nadmierną masę ciała, która jest częstym następstwem niedoczynności.
Pacjentki podzielono na 4 grupy: pierwsza przyjmowała cynk i selen (30 mg cynku oraz 200 μg selen), druga sam cynk, trzecia – selen, czwarta – placebo. Po 12 tygodniach uzyskano następujące rezultaty:
- we wszystkich grupach nie stwierdzono istotnych różnic stężeń cynku i selenu w surowicy,
- w grupie przyjmującej sam cynk oraz w grupie przyjmującej cynk i selen, zaobserwowano wzrost stężenia FT3,
- w grupie kobiet otrzymujących cynk i selen zaobserwowano nie tylko wzrost stężenia FT3, ale również wzrost FT4 oraz obniżenie poziomu TSH.
Badanie wykazało pozytywny wpływ suplementacji na pracę tarczycy zarówno samego cynku, jak i cynku stosowanego wraz z selenem. Większy jednak efekt terapeutyczny miała suplementacja łączna obu pierwiastków.
Czy można zwiększyć przyswajalność cynku i selenu?
W związku z sugestiami, że cynk i selen mogą obniżać swoją biodostępność, warto się zastanowić, czy można ją zwiększyć. Jednym ze sposobów jest stosowanie piperyny. To substancja obecna w czarnym pieprzu, która ma udowodnione właściwości zwiększające przyswajalność niektórych substancji.
Dobrym przykładem jest, istotna w terapii choroby Hashimoto, kurkumina. Piperyna jest w stanie także pozytywnie wpłynąć na przyswajanie cynku i selenu. Można ją dostarczać organizmowi zarówno w diecie, poprzez stosowanie czarnego pieprzu, jak i w formie suplementu diety.
Jak stosować suplementy z zachowaniem bezpieczeństwa?
Nadmiar poszczególnych składników odżywczych, podobnie jak i ich niedobór, może być niebezpieczny. Powinny o tym pamiętać szczególnie osoby, które przyjmują suplementy diety. W przypadku cynku i selenu, zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie stężenia w surowicy, mogą sprzyjać niekorzystnym stanom zdrowia.
Najlepiej preparaty przyjmować w sytuacji, stwierdzonych w badaniu laboratoryjnym, niedoborów i pod okiem lekarza, który ustali właściwy sposób suplementacji. Dla zachowania bezpieczeństwa, nigdy nie przekraczaj zalecanych dziennych dawek.